ZASADY KORZYSTANIA Z IPJ „WILEŃSZCZYZNA”

Dostęp do IPJ „Wileńszczyzna” jest nieograniczony, każdy (bez konieczności logowania) może korzystać z wyszukiwarki dostępnej na naszej stronie. W związku jednak z tym, że jest to poradnia skoncentrowana na problemach poprawnościowych wynikających z funkcjonowania języka polskiego na Litwie nie udzielamy odpowiedzi na pytania dotyczące polszczyzny stosowanej w Polsce. W takich wypadkach odsyłamy na strony ogólnych poradni językowych.

Przed zadaniem pytania warto sprawdzić, czy ktoś nie poszukiwał już na nie odpowiedzi. Jest to możliwe dzięki wyszukiwarce (link) na kilka różnych sposobów:

1. Przez wpisanie formy, której dotyczy pytanie. Np. zastanawia nas poprawność formy akwariumy, możemy ją zatem wpisać do okienka wyszukującego. Jeżeli na pytanie o tę formę udzielono już odpowiedzi, wyszukiwarka przekieruje nas na odpowiednią stronę.

2. Przez skorzystanie z podstawowych wyrażeń regularnych, w których:

. zastępuje każdy znak;

* zastępuje dowolną liczbę znaków, który poprzedza;

/i pozwala wyszukać dowolną wielkość liter.

Po wpisaniu w okno wyszukiwarki wyrażenia: .*uk/i otrzymamy odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące wyrazów z sufiksem -uk. Nie ma potrzeby wyszukiwania każdej formy oddzielnie.

DZIAŁY

Zagadnienia językowe zostały podzielone na kilka działów, wśród nich znalazły się:

Leksyka – w tym miejscu można znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące poprawności stosowanych zwrotów, wyrażeń czy związków frazeologicznych, np. „Czy osobę pilnującą jakiegoś budynku mogę nazwać achrannikiem?”, „Czy poprawne jest sformułowanie chodzić na koniuszkach palców?”. W tym dziale znajdą się również odpowiedzi na pytania dotyczące znaczenia konkretnych wyrazów, które w języku polskim i polszczyźnie wileńskiej mogą być różne, np. „Czy o pieczywie możemy mówić baton?”.

Ortografia – w tym miejscu znajdują się odpowiedzi na pytania dotyczące pisowni. Dział ten nie pełni jednak funkcji słownika ortograficznego. Omawiane są tylko te wątpliwości, które dotyczą pisowni słownictwa znanych tylko polszczyźnie wileńskiej, np. nazw urzędów, stanowisk, jak również wyrazów pospolitych, ale nieobecnych w polszczyźnie ogólnej.

Składnia – w tym dziale odpowiadamy na pytania dotyczące np. szyku wyrazów w zdaniu, czy wymagań składniowych różnych części mowy, które są inne w języku ogólnopolskim i językach wpływających na polszczyznę kresową, np. „Czy poprawne jest stwierdzenie: W tym wypracowaniu dałem dobrą charakterystykę dla Wołodyjowskiego, czy też lepiej napisać: W tym wypracowaniu dałem dobrą charakterystykę Wołodyjowskiego”.

Słowotwórstwo nazw własnych – dział poświęcony pytaniom typu: „Jak brzmi poprawna nazwa mieszkańca wsi Kowalczuki?” albo: „Jak należy mówić oniksztyński, czy oniksztański (o czymś znajdującym się w Oniksztach)?”.

Słowotwórstwo nazw pospolitych – w tym dziale znajdują się odpowiedzi na pytania o sposób tworzenia nazw pospolitych (czyli innych niż np. imiona, nazwiska, nazwy miejscowości), np. „Czy można powiedzieć, że ta wycieczka zapowiada się ciekawo, czy może lepiej: ciekawie?”.

Stylistyka – dział ten poświęcony jest wątpliwościom dotyczącym poprawności użycia wyrazów lub zwrotów, które związane są z ich zróżnicowaniem stylistycznym (np. są przestarzałe, regionalne, potoczne itp.), np. „U mnie w domu mówi krapsztać się o zwlekaniu z czymś lub marudzeniu. Czy jest to poprawne wyrażenie?”.

Wymowa – w tym dziale odpowiadamy na pytania dotyczące wątpliwości co do tego, jak wymawiać jakieś wyrazy, np. „Jak się mówi: ambażur czy abażur?”.

Interpunkcja – dział poświęcony problemom poprawnościowym związanym z użyciem znaków interpunkcyjnych.

Fleksja nazw pospolitych – w tym dziale znalazły się odpowiedzi na pytania dotyczące odmiany nazw pospolitych, np. „Która forma jest poprawna: o ambasadorze, czy o ambasadoru?”.

Fleksja nazw własnych – dział poświęcony odmianie nazw własnych (imion, nazwisk, nazw miejscowych), np. „Jak należy mówić: Jadę do Birż czy do Birżów?”.

Jeśli w IPJ nie pojawiło się interesujące nas zapytanie, należy skorzystać z formularza dostępnego w zakładce Zadaj pytanie. Po wyświetleniu formularza należy wpisać potrzebne dane: imię, nazwisko, e-mail, treść pytania oraz nacisnąć „Wyślij”. Pytanie zostanie przesłane do ekspertów z IPJ, którzy odpowiedzą na nie w ciągu kilku dni. Odpowiedź wraz z pytaniem pojawi się na stronie, a na Państwa skrzynkę pocztową zostanie wysłane powiadomienie.